◄ Index ◄ Penterbak modelbouw ◄ Hollandse snuyfmoolen ▼ Het Molentje van Groenendaal ►
Model: Boktjasker Schaal: 1:50 Bouwjaar: 1991 Bron: tekening van Ver. De Hollandsche Molen in schaal 1:20
Geschiedenis:
De boktjasker in de weilanden bij Augustinusga stond oorspronkelijk onder Blessum, waar de molen ca. 12 pondemaat weiland bemaalde. In 1954 werd de molen vervangen door een windmotor. De tjasker werd vervolgens geschonken aan de Friese Maatschappij voor de Landbouw. Na restauratie verhuisde de molen naar Rijperkerk, om in 1972 over te gaan naar zijn huidige plek. In het kader van een algehele herstelbeurt, waarbij met name de bok grondig moest worden aangepakt, is deze kleine molen in september 2011 tijdelijk verwijderd. Op 6 februari 2012 werd de geheel gerestaureerde molen herplaatst. Het is de bedoeling dat deze opmerkelijke en feitelijk unieke molen weer regelmatig in bedrijf wordt gesteld.
De molen heeft een bovenas van 7 m., het wiekenkruis heeft een vlucht van 5,80 m. en de schroef verplaatst 24,6 liter per omwenteling. Eén van de drie boktjaskers van Nederland en stellig de oudste en interessantste.
De doorsnede van de grond waar de boktjasker in staat. Een centrale kuil waarin zich het grondwater verzameld. In het midden wordt een taats geslagen waar het vijzelblok op draait. De bok staat op wieltjes of neuten en wordt met de hand op de wind gekruid. De vijzelton omsluit de schoepen die op de molenas zijn bevestigd. Aan het boveneind hangt een waterbak die het grondwater in een daarvoor aangelegde ringsloot kiept. Deze ringsloot staat in verbinding met een afvoersloot. De boktjasker kan 360 graden in de rondte draaien.
Als de molen in gebruik wordt gesteld kan de molenaar er nog een steekbord bij plaatsen. De zeiltjes werden soms ook vervangen door twee halve borden. Met deze bordvoering kon net zo makkelijk worden gezwicht als zeilen. Op de foto is vanaf deze kant ook de waterbak goed te zien.
Het stilzetten van de tjasker gebeurt met een vangwieltje waaromheen een ijzeren band is geplaatst verbonden met een vang- of remstok. Het remwieltje is nog net zichtbaar vlak achter het asblok.
Als de vorstperiode zijn intrede deed konden de tjaskers vrij gemakkelijk worden gedemonteerd. Ze werden voor onderhoud naar een schuur gebracht.
◄ Index ◄ Penterbak modelbouw ◄ Hollandse Snuyfmoolen 1:100 ▲Naar boven Het Molentje van Groenendaal ►
update: 29-12-2106 /boktjasker.html