◄ Index     ◄ Penterbak modelbouw     ◄ De Adriaan     ▼     Een wiel voor Jan Blanken ►

De Huizer Molen Blad 1     De Huizer Molen Blad 2     De Huizermolen Blad 3     De Huizermolen Blad 4

  Voorwoord.

Het is eind 2002 als de druk van de ketel is.  De expositieruimte van molen de Adriaan is gereed. De vele modellen die speciaal voor de expositie zijn vervaardigd staan op hun plaats. Er kan weer rustig aan een nieuw project begonnen worden. Ik kies voor een standerdmolen.

DE STANDERDMOLEN  is de oudste molenvorm die ons land kent en waarschijnlijk ook het meest gebouwde  molentype. Bijna elk dorp en elke stad had minstens één korenmolen. Iedereen at tenslotte brood. Later werd ook de moutmolen  populair. In de grote steden was het oppervlaktewater veelal vervuild door het ontbreken van een goede riolering  en schakelde men over tot het drinken van bier. Het zuivere water werd aangevoerd van buiten de stad uit kolken, en bronnen. De moutmolens maalden het gerst voor de brouwerijen.

De standerdmolens werden ook ingericht voor het slaan van olie en het malen van run voor de leerindustrie. Maar langzamerhand werden de molens te klein en het onderhoud te intensief waardoor men overschakelde op de robuustere stenen en houten molentypes. In de provincie Noord-Brabant treft u nu nog het meest aantal standerdmolens aan van de ca. 47 die ons land nog rijk is. 

Noord-Holland was een zeer natte provincie. Tussen de zeekust en de Zuiderzee lagen de meren aaneengeschakeld. Standerdmolens kwamen hier maar mondjesmaat voor. Alleen in de grote steden stonden ze veelal op de wallen. Aan de zuidkant van het IJ, rond Haarlem en verder in Amsterdam en richting het Gooi waren ze talrijker. Ook Huizen in Noord-Holland, had een standerdmolen.

De Huizer Molen in het Nederlands Openlucht Museum te Arnhem.

...werd gebouwd rond 1665 op de 'Molenberg' in het noorden van het dorp Huizen en werd gebruikt voor het malen van graan. De molen werd afgebroken in 1915. Maar de Huizer molen verdween niet uit beeld. In 1916 werd de molen weer opgebouwd op "De Waterberg" in het Openluchtmuseum in Arnhem. In 1918 werd de molen weer officiëel geopend. De molen ging vanaf nu door het leven als een 'open' standerdmolen. Staande in Huizen was de molen nog een 'gesloten' standerdmolen. De ruimte onder de standerd was afgesloten voor de berging van het graan en het meel. In 1949 werd de molen opgelapt met onderdelen van een Groninger standerdmolen uit het buurtschap Mussel in de gemeente Onstwedde. De Huizer molen werd tevens weer uitgevoerd als 'gesloten' standerdmolen. Maar ook de onderdelen van de Musseler molen waren niet al te best. Tot 1972 bleek de Huizer molen wel op te lappen, maar er werd toch besloten om de hele molen te vervangen. In 1975 werd de kast onttakeld en opgemeten. Molenmaker de Ruiter kreeg de opdracht om een nieuwe molen te maken. De oude standerd werd weer waterpas gezet en op 22 oktober kon de nieuwe kast worden geplaatst. In mei 1976 werd de houten bovenas in de molen gestoken. Half juni van dat jaar kon de molen bedrijfsklaar worden opgeleverd.

ANTON SIPMAN tekende de Huizer molen rond 1941. Hij trof de molen nog aan in zijn oorspronkelijke staat. Evenwel opgelapt en als open standerdmolen. De tekeningen van de Huizer molen beslaan de eerste twee vellen uit de beroemde molenmap van Sipman.

HET SCHAALMODEL VAN DE HUIZER MOLEN  Omdat ik zelf geboren en getogen Haarlemmer ben, en de Huizer molen de nog enige bestaande Noord-Hollandse standerdmolen is gaf dit de doorslag om voor deze molen te kiezen.

Na het bestuderen van de twee bladen uit de molenmap, zeg maar gerust na het doorworstelen van de tekenkunst van Sipman, kon een eerste stuklijst voor de basisonderdelen worden samengesteld. De maten werden stuk voor stuk omgerekend naar de, voor mijn grote modellen, vaste schaal van 1 op 20.

Op de volgende drie bladen krijgt het schaalmodel zijn vorm. Volg de opbouw vanaf de basis, ondersteunt door een 60 tal foto's. Voor degene die dachten dat ze deze site ondertussen wel kennen, kan ik zeggen, kijk nog maar eens goed want deze site is met ingang van Mei 2011 volledig opnieuw opgezet met kwalitatief veel betere foto's.

Ga snel verder

De Huizer Molen Blad 2     De Huizer Molen Blad 3     De Huizer Molen Blad 4

update: 30-12-2016 /huizermolen1.html